Category Archives: Coornhert lezingen

500 jaar later

naamloosOp 31 oktober 20.00 uur wordt herdacht dat 500 jaar geleden Maarten Luther zijn 95 stellingen openbaar maakte. Daarmee sloeg de vlam in de pan en kwam de z.g. reformatie echt op gang. Voor die tijd was er één christelijke kerk. Daarna vermenigvuldigde zich het aantal kerken waarin zich de verdeeldheid van de bevolking aftekende.. Een aantal medewerkers en vrienden van de Grote Kerk hebben ter gelegenheid hiervan een tentoonstelling opgezet. Daarin laten zij vooral zien wat die tijd en de onze gemeen hebben. Toen was er het rijk van Karel V dat hij regeerde vanuit Brussel. Nu hebben we de EU die ook vanuit Brussel opereert. Toen was het tweede grote rijk dat van de Ottomanen en nu is het de wereld van de Islam. In beide gevallen stonden zij met elkaar op gespannen voet. Toen en nu was er sprake van een grote kennisexplosie. En er waren ernstige problemen met de oude kennis die beschermd werd. Toen heette het scholastiek en nu bureaucratie. Het is tegelijk een Coornhert herdenking die vorig jaar voor het eerst werd gehouden met een Coornhertlezing. Ook Coornhert die geboren werd in 1522 – vijf jaar na de 95 stellingen van Luther – krijgt zijn plaats in de tentoonstelling. Aan de tentoonstelling is meegewerkt door Maja Colenbrander, Bert Kisjes, Jarosllaw Kubacki, Ronald Putman, Jan van der Land, Lukasz , Dré de Jonge en Puck Frerichs. De tentoonstelling duurt van 31 oktober t/m 26 november en is dagelijks te bezichtigen van 13.30 -18.00 uur, Op dinsdag gesloten. Tijdens de opening wordt een toelichting gegeven en is er muziek. In de periode dat de tentoonstelling hangt zullen er ook een of meer lezingen plaats vinden over thema’s die in de tentoonstelling aan de orde komen. Vrij entree.

Gespreken over Coornhert

 

Gesprekken over Coornhert

De Grote Kerk van Beverwijk heeft zich dit jaar intensief met Coornhert bezig gehouden. Ter voorbereiding van de grote Coornhertlezing eind oktober werden zes lezingen over zijn gedachtegoed georganiseerd. Schrijver Jan-Willem Anker is gevraagd om deelnemers aan deze lezingencyclus te interviewen om zo diens actualiteit in beeld te brengen. Deze bundel met interviews verschijnt op 29 oktober onder de titel ‘Gesprekken over Coornhert’.

Coornhert is een voorbeeld van een denker die met succes eeuwenlang door de mainstream kon worden doodgezwegen en veroordeeld. Hij ging in de 16e eeuw tussen de strijdende partijen staan en koos niet tussen de gereformeerde en de roomse kerk. Eeuwenlang was de tegenstelling tussen deze beide partijen zo sterk dat er geen ruimte leek te zijn voor iemand die beide partijen kritiseerde. De hernieuwde belangstelling voor Coornhert kwam in de 20e eeuw van de kant van Bruno Becker, een geleerde die de Russische Revolutie ontvluchtte, naar Nederland kwam en Coornhert weer introduceerde.  Diens activiteiten hebben uiteindelijk ook tot de Coornhert Stichting geleid die nu bezig is de teksten van de filosoof lees- en bereikbaar te maken.

‘Gesprekken over Coornhert’ verschijnt dan ook omdat er geen ander boek is dat de actualiteit van Coornhert voor een leek duidelijk maakt. In het boekje komen de verschillende specialisten aan het woord die in het afgelopen jaar een lezing hebben gegeven. Over de historische context, de prentkunst, literatuur en de kerken in de 16e eeuw en over het humanisme van Erasmus en Coornhert. Daarnaast zijn er interviews met een aantal mensen uit het publiek dat met belangstelling de reeks heeft gevolgd. Coornhert zelf komt aan het woord door 15 prenten door hem gemaakt.

Het boek is een uitgave van de Vrijstaat Roetz en is te bestellen voor 14.95 Euro (excl. verzendkosten) via grotekerkbeverwijk@gmail.com of direct in de kerk of bij Roetz. Het boek is beschikbaar tijdens de Coornhertlezing  over Václav Havel  op zaterdag 29 oktober 14.30 in de grote Kerk van Beverwijk.

Coornhert_VP_HR gesprekken havel-a-dalajlama

 

Vertoning film ‘Vertrek’

film havelVaclav Havel de Tsjechische (toneel)schrijver en oud-president van Tsjechie heeft na zijn presidentschap een film gemaakt.

De hoofdpersoon is een onlangs teruggetreden staatsman (kanselier Rieger), die last heeft van ontwenningsverschijnselen nu hij zijn macht is kwijtgeraakt. Stap voor stap worden hem het ondersteunend netwerk en privileges van het ambt ontnomen. Uiteindelijk zal hij ook de regeringsvilla moeten verlaten, die hij jarenlang als zijn thuis heeft beschouwd. Dit gebeurt allemaal met de zelfvoldane hulp van Patrick Klein, van oudsher zijn poliieke tegenstander. De handeling speelt zich af tegen de pijnlijke achtergrond van het kleinzielig bedrog van mensen om hem heen en de walgelijke aandacht van de media.

Deze film wordt in de Grote Kerk vertoond op donderdag 27 oktober om 20:00 uur  ter voorbereiding van de Coornhertlezing twee dagen later op 29 oktober door Michael Zantovsky over Václav Havel. De film wordt in het Tsjechisch gesproken en Engels ondertiteld.
Al heel lang wilde Havel een stuk schrijven geïnspireerd op King Lear van Shakespeare en de Kersentuin van Tsjechov. Havel heeft een stuk geschreven en vervolgens met beroemde Tsjechische actrices en acteurs een film van gemaakt. Voor Tsjechen is de film een herinnering aan Havels vertrek uit het ambt van president.

Coornhertlezing over Václav Havel

Wie het verhaal van de Europese twintigste eeuw wil vertellen kan niet om Václav Havel heen, de laatste president van Tsjecho-Slowakije en de eerste van de Tsjechische Republiek. Iconoclast en intellectueel, artiest en mensenrechtenactivist, president en revolutionair, Havel was het allemaal. Een constante in zijn bewogen leven: hij bleef altijd trouw aan zichzelf.Václav_Havel_2014_Václavské_náměstí

‘Havel for ever’

Václav Havel bewandelde een onwaarschijnlijk pad. Als jongen uit een rijke familie werd hij in de jaren 1940 benadeeld door het communistisch regime. Toch ontpopte hij zich als een succesvolle theatermaker en essayist. Door zijn scherpe kritiek op het regime, vooral tijdens de Praagse Lente, werd hij meer dan eens gecensureerd en en belandde hij hij steeds opnieuw in de gevangenis. Maar Havel liet zich de mond niet snoeren. In 1989 werd hij de charismatische en welbespraakte leider van de vreedzame Fluwelen Revolutie. In de veertien jaren die daarop volgden, was hij president, en zag hij zijn land uit elkaar vallen. Ook na zijn politieke carrière bleef hij de vrede verdedigen tot aan zijn dood in 2011.

Naast hem stond al die tijd Michael Zantovsky. Havels woordvoerder en adviseur. Die beschrijft in zijn biografie over Havel het leven en de visie van deze reus onder de mensen.

Zaterdag 29 oktober 14.30 uur, Grote Kerk Beverwijk. Gratis toegang. Reserveren via grotekerkbeverwijk@gmail.com

Lezing over Coornhert en Erasmus door Paul Abels

Paul AbelsVrijdag 23 september om 19.30 uur houdt dr. Paul Abels uit Gouda een lezing over Coornhert en Erasmus in de Grote Kerk in Beverwijk. Aanvang 19.30 uur. Toegang gratis. Donaties na afloop zijn welkom.

In de voorbereiding van de Coornhertlezing op 29 oktober werden eerder dit jaar een serie lezingen over Coornhert gehouden. Het is dit jaar een Erasmus jaar en Gouda is de stad die deze twee humanisten verbindt. Erasmus is er in 1466 geboren en Coornhert in 1590 gestorven. Gouda is een belangrijk bolwerk waar beide toonaangevende humanisten worden gevierd. Het Coornhert gymnasium van Gouda houdt beiden in ere. Het bekende bronzen beeld van Erasmus uit Rotterdam werd in Gouda nagemaakt maar dan met het hoofd van Coornhert op de romp.

Continue reading

Lezing: Coornhert in de context van zijn tijd

Jaap Gruppelaar - 2Op vrijdag 27 mei om 19.30 uur zal Jaap Gruppelaar in de Grote Kerk van Beverwijk de laatste van vijf introductielezingen houden over Dirck Volkertsz Coornhert. Deze keer zal het gaan over de politieke en historische context van het leven en het werk van de grote Nederlandse vrijdenker.

Voor de lezing zal geen entree worden geheven. Een vrijwillige bijdrage is echter meer dan welkom.

De tweede helft van de 16e eeuw was een roerige periode. Het was de tijd van de opstand tegen Filips II en het begin van de Tachtigjarige Oorlog. Haarlem was de hoofdstad van Holland en Coornhert was vanaf 1561 secretaris op het stadhuis. Hij was niet niet alleen een afstandelijk beschouwer, schrijver en prentkunstenaar, maar ook iemand die handelde en onderhandelde.

Continue reading

Derde Coornhert-introductielezing

_lit003199101_01ill72Als voorbereiding op de grote Coornhert-lezing die 29 oktober in de Grote Kerk zal plaatsvinden, wordt de Nederlandse vrijdenker en schrijver Dirck Volkertsz Coornhert nader geïntroduceerd. Op vrijdag 18 maart is de spreker Arie Jan Gelderblom. Het onderwerp zal zijn het werk en de reputatie van Coornhert als literator, en de achtergrond van de veranderingen in die reputatie.

Coornhert had een goede naam als schrijver. Als man van de renaissance hield hij zich bezig met de klassieke literauur van de Grieken en de Romeinen. Hij vertaalde (uit het Latijn) de Odyssee van Homerus. Van zijn hand zijn er gedichten, dialogen en toneelstukken. Zijn wellicht bekendste werk is ‘Zedekunst is wellevenskunst’, het eerste, in het Nederlands geschreven, boek over ethiek. Hij was een prominent lid van de door Hendrik Laurens Spiegel opgerichte rederijkerskamer de Eglantier. Omdat hij in de volkstaal schreef en niet in het Latijn, heeft hij sterk bijgedragen aan de ontwikkeling van onze taal.
Arie Jan Gelderblom was als neerlandicus verbonden aan de Utrechtse universiteit. Hij houdt zich al vanaf de tachtiger jaren met Coornhert bezig. Hij behoort tot de groep neerlandici die Coornhert in de vorige eeuw opnieuw ontdekten en hij heeft meegewerkt aan de heruitgave van Coornherts boek ‘Boeventucht’.

De lezing zal beginnen om 19.30 uur. De toegang is gratis.

Mirjam van Veen over Coornhert

mirjamvanveenOp vrijdag 19 februari 19.30 uur zal prof Mirjam van Veen in de Grote Kerk van Beverwijk een lezing houden over Dirk Volkersz Coornhert (1522-1590). Het is de tweede in een serie van vijf over deze graveur, etser, filosoof, theoloog, dichter en schrijver uit de zestiende eeuw.

Mirjam van Veen zal spreken over de relatie met de protestantse kerk, de verhouding met Calvijn, over religieus fanatisme en tolerantie.

Mirjam van Veen is gepromoveerd op de verhouding tussen Coornhert en Calvijn die elkaar in heftige bewoordingen kritiseerden. Zo had Coornhert ernstige bezwaren tegen de theorieën over de erfzonde en de predestinatie. Dat vond hij ‘mensenwerk’.
Onder protestantse theologen was er weinig sympathie voor Coornherts werk. Men probeerde zijn kritiek op een simplistische manier te weerleggen. Mirjam van Veen doorbreekt deze traditie.

De Grote Kerk van Beverwijk zal vanaf 2016 jaarlijks een Coornhertlezing organiseren. Een persoon die sterk met Coornhert verwant is wordt uitgenodigd om deze lezing te houden op 29 oktober a.s. Omdat Coornhert alleen onder kenners bekend is worden vijf voorbereidende lezingen over hem georganiseerd. Die lezingen worden gehouden door wetenschappers die in de laatste jaren een nieuw licht op deze 16e eeuwse humanist werpen en zijn werk toegankelijk maken.

Introductie Mirjam van Veen
Introductiebrief Coornhert
Coornhert lezingen

Eerste Coornhert lezing

Op 22 januari is door Mr. dr. J. Gruppelaar een serie van 5 lezingen over Coornhert geopend. De kerk was redelijk bezet. Inclusief introductie en afsluiting door Bert Kisjes heeft de lezing 1 uur en 50 minuten geduurd.

De volgende lezingen vinden plaats op 19 februari, 18 maart, 8 april en 27 mei.

GrupSolo GrupPubliek

Introductie Coornhert opmaat tot jaarlijkse lezing

Coornhert 5Grote Kerk Beverwijk start ambitieus project om vergeten vrijdenker te eren.

Vrijdag 22 januari a.s. vindt in de Grote Kerk van Beverwijk de eerste van vijf introductielezingen plaats over de Nederlandse vrijdenker Dirck Volkertsz Coornhert. Deze bijeenkomsten vormen de opmaat voor een jaarlijkse Coornhert-lezing die vanaf oktober 2016 in de Beverwijkse kerk zal plaatsvinden en waarvoor ieder jaar een geestverwant wordt uitgenodigd om het woord te voeren over vrijheid, tolerantie en relevante maatschappelijke ontwikkelingen. Met dit grote, ambitieuze project geeft initiatiefnemer Bert Kisjes niet alleen uiting aan zijn waardering voor de haast vergeten Nederlandse denker en humanist, maar tevens is het een poging om aandacht te vragen voor de idealen waar Coornhert voor stond: gewetensvrijheid, onafhankelijkheid, verdraagzaamheid en volledige vrijheid van godsdienst en overtuiging.

Continue reading

Coornhert op HUMAN

“De in de Amsterdamse Warmoesstraat opgegroeide Coornhert wordt door zijn familie onterfd omdat hij op jonge leeftijd voor een twaalf jaar oudere vrouw kiest. Sindsdien luidt zijn lijfspreuk: “Verkiezen doet verliezen.”

In een tijd van religieus fanatisme pleit Coornhert voor tolerantie en redelijkheid. Hij jaagt daarmee zowel de calvinisten als de katholieken tegen zich in het harnas. Omdat hij een belangrijk adviseur wordt van opstandeling Willem van Oranje, zetten de Spanjaarden hem in 1567 in de Gevangenpoort. Tijdens zijn gevangenschap schrijft hij ‘Boeventucht’. Hierin stelt hij o.a. voor, om in plaats van gevangenen aan lijfstraffen te onderwerpen hen aan het werk te zetten.”

Lees meer op HUMAN : http://www.human.nl/durf-te-denken/speel.POW_00399914.html

Coornhert lezingen

goltziusDe lezingen over Coornhert in de Grote Kerk van Beverwijk

Lees hier de Introductiebrief

vrijdag 22 januari 19:30 uur
Inleiding in leven en werk door de biograaf van Coornhert dr. Jaap Gruppelaar die ook directeur is van het Coornhert Centrum in Deventer.

vrijdag 19 februari 19:30 uur
Over tolerantie en godsdienst fanatisme door historica Prof dr. Mirjam van Veen, hoogleraar oricus aan de VU

vrijdag 18 maart 19:30 uur
‘Coornhert de literator’ door prof dr A. J. Gelderblom, emeritus hoogleraar van de Universiteit van Utrecht.

vrijdag 8 april 19:30 uur
Over de prentkunst van Coornhert door prof. dr. Ilja Veldman, emeritus hoogleraar kunstgeschiedenis aan de UVA

vrijdag 27 mei 19:30 uur
Over de plaats van Coornhert in de politieke verhoudingen in de tweede helft van de 16 e eeuw. door historicus dr Jaap Gruppelaar.

Zaterdag 29 oktober 15:00 uur
De Coornhertlezing